01.08.2024 ж. «ҚЫТАЙ ФАРФОРЫ: МЫҢЖЫЛДЫҚ ӨНЕРІ» аттыхалықаралық көрмесі
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі мен Алматы қаласының сауда және инвестиция палатасы Қытай керамикалық саяхатын ұйымдастыру комитетімен (Цзиндэчжэнь қ. ҚХР) бірлесе отырып, 2024 жылғы 1 тамызда сағат 15.00–де «ҚЫТАЙ ФАРФОРЫ: МЫҢЖЫЛДЫҚ ӨНЕРІ» халықаралық көрмесін ашады.
Биылғы жыл Қытайда Қазақстандық туризм жылы болып жарияланды. Көптеген ғасырлар бойы қос елді Ұлы Жібек жолы байланыстырып,
сауда жолдары арқылы өзара мәдени және рухани байланыстар орын алды және түрлі тауарлар мен материалдық мәдениетінің үлгілері, соның ішінде қытай фарфоры тарады. Қытай фарфоры әлемдік мәдени мұраның маңызды бөлігі. Ол бірегей көркемдік бейнесімен және өндірістік технологиясының жоғарылығымен танымал. Орталық музейде өтетін фарфор өнері көрмесі «Бір белдеу, бір жол» бастамасы аясында Қазақстан мен Қытай арасындағы мәдениет және өнер саласындағы ынтымақтастықты одан әрі ілгерілетуге, достық байланыстар мен ынтымақтастықты дамытуға бағытталған.
Көрме қытай фарфоры өнерін жан-жақты көрсетіп, оның тарихы мен стилі және өндірісінің ерекшеліктерімен, өте күрделі кескіндемелермен, гүлсауыттардың, ыдыстардың, құмыралар мен тостағандардың алуан түспен көмкерілген өрнектері мен пішіндерімен таныстырады. Ақ фарфордың қарапайым әсемдігінен жылтыратылған көк және жылтыр бояулардың үстіңгі ашық реңктеріне дейін шеберлер ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан әдістерді меңгерген. Келушілер «Әлемнің фарфор астанасы» ретінде танымал ежелгі Цзиндэчжэнь қаласының шеберлерінің жауһарларын бағалай алады және қытай фарфорының терең мәдени мұрасы мен әсемдігін сезіне алады.
Оңтүстік-шығыстағы шырайлы Цзянси провинциясында орналасқан Цзиндэчжэнь әлемдік қыш өнерімен құрметті орынға ие және мыңжылдық фарфор жасау өнерімен байланысты бай тарихы мен мәдени мұрасымен танымал. Цзиндэчжэньдің фарфор орталығы атақты Таң әулетіне (б.з. 618-907) жатады, бірақ ол шын мәнінде Сун әулеті (960-1279) кезінде император сарайына жоғары сапалы фарфордың бірегей жеткізушісі болған кезде өркендеді. «Цзиндэчжэнь» құрметті атағы Сун әулетінің императоры Чжэньцзун «Цзиндэ» (1004-1007 жж.) атауынан шыққан, ол кезде қала фарфор өндірісінің теңдесі жоқ шеберлігі үшін ресми түрде танылған.
Қазақстандық келушілер Цзиндечжэнь қытай фарфорының тарихын, жасалу әдісін және мәдени көзқарасын тереңірек түсінуге, сондай-ақ дәстүрлі қытай мәдениетінің тереңдігін сезінуге мүмкіндік алады. Сонымен қатар, көрме екі елдің суретшілері, қыш шеберлері мен ғалымдары арасында ой-пікір және тәжірибе алмасу мүмкіндігін қамтамасыз етіп, мәдениет пен өнер саласындағы ынтымақтастықты және дамуды тереңдетуге ықпал етеді.
Көрмені ресми түрде ашатындар: ҚР Мемлекеттік орталық музейінің директоры – Рашида Ерімқызы Харипова, Қытайдың «Цзинюньфэн керамика Ко» компаниясының өкілдері – Сун Ронгин ханым, «Jingchang Yao Ceramics Limited» компаниясы бас менеджерінің орынбасары – ms Tan Мэй, Алматы қаласының сауда және инвестиция палатасы Бас директорының орынбасары – Шара Жандарбекқызы Ақылбаева, ҚХР-ның Алматыдағы Бас консулы – Цзян Вэй.
Көрме 2024 жылдың 14 тамызына дейін жалғасады
Көрменің жұмыс кестесі: күн сайын, сағат 9.00-ден 18.00-ге дейін.
20.06.2024 ж. «КҮЙ ДӘСТҮРІНІҢ ШЕЖІРЕСІ» көрмесінің ашылуы
ҚР Мемлекеттік орталық музейінде күйші, Қазақстанның халық әртісі Қали Жантілеуовтың жеке кешеніндегі экспонаттар негізінде «КҮЙ ДӘСТҮРІНІҢ ШЕЖІРЕСІ» көрмесінің ашылуы өтті.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Алғашқы құттықтау сөз Орталық музей директоры Рашида Ерімқызына берілді. Ол өз сөзінде: «Рухани қазынамыздың өрісін кеңейтуге ерен үлес қосқан күйші кезінде әйгілі академик Ахмет Жұбановпен бірге Құрманғазы атындағы оркестрдің іргетасын қалауға атсалысты әрі шәкірт тәрбиеледі. Өнер саңлағы өзі жинаған киелі мұраны шәкірттеріне табыстай білді. Олардың бірқатары қазір арамызда отырғаны біз үшін зор мәртебе», - деді.
Кештің құрметті қонақтары Құрманғазы атындағы Қазақ Ұлттық халық аспаптар оркестрының ардагері Өтепберген Хамзин, ҚР Еңбек сіңірген қайраткері, күйші Шәміл Әбілтай, Құрманғазы атындағы Қазақ Ұлттық халық аспаптар оркестрінің директоры Қуанышев Медет Ермекқалиұлы, ҚР Мәдениет қайраткері Мұрат Әбуғазы көпшілікті көрменің ашылуымен құттықтап, Қали Жантілеуовтің өмірі мен шығармашылығына қатысты құнды ақпараттармен бөлісті.
Көрмеге «Музейге сый - ұрпаққа аманат» акциясы аясында Орталық музейге тапсырылған Қали Жантілеуовтың отбасылық архивінен жеке портреті, «Қазақстанның еңбек сіңірген Халық Әртісі» атағы берілгендігі туралы куәлігі», тақиясы мен шапан, түпнұсқа фотосуреттері, Құрманғазы атындағы Қазақ Мемлекеттік өнер институтының халық аспаптары кафедрасының 25 жылдыққа арналған түлектер мен мұғалімдердің венеткасы секілді 30-дан астам құнды экспонаттар қойылды.
Шаһар тұрғындары мен қонақтары аталмыш көрмені шілде айының 20-на дейін тамашалай алады.
07.06.2024 ж. Танымал қазақстандық суретшілердің "Сұңқар" көрмесі
2024 ж. 7 маусымы сағат 16.00-де Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі танымал қазақстандық суретшілердің "Сұңқар" көрмесін ашады.
Көрменің «Сұңқар» атауы кездейсоқ таңдалған жоқ: ол еркіндік пен шығармашылық ойдың биікке самғауын білдіреді. Шабыт пен сөз еркіндігін іздеген сұңқарлар секілді өнерпаздар да көрермендерге әлемге қайталанбас көзқарас сыйлау үшін өнердің биігіне көтеріледі. Өнердегі сұңқар көбінесе күш пен рухани асқақтаумен байланысты.
Бұл көрме көркем сөз құдіреті мен самғау жеңілдігінің, биікке ұмтылу мен жан тұңғиығына сүңгудің үйлесімділігін көрсетеді. Көрмедегі әрбір жұмыс – әр суретшінің айналамызға деген көзқарасының ашылуы, шынайылығы және бірегейлігінің көрінісі.
«Сұңқар» көрмесінде сіз есімдері Қазақстанда ғана емес, одан тыс жерлерде де танымал – Асан Молдабаев, Шанов Өмірзақ, Мәлік Жүнісбаев, Қанат Әбдікәрімов, Жандарбек Сүгіров, Шахмұрат Сейітмұратов, Қадырбек Қаметов, Берік Молжігіт, Сергей Алексев, Серік Алексев, Серік Мырзагүл, Фатима Тарази сынды танымал суретшілер мен мүсіншілердің жауһар туындыларын тамашалай аласыз.
Көрмеге қатысушылардың барлығы Қазақстан Республикасы суретшілер одағының мүшелері, ҚР өнер қайраткерлері, Темірбек Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық өнер академиясының, Илья Репин атындағы өнер академиясының, Суриков атындағы Мәскеу көркемсурет институтының, Мәскеу полиграфиялық институты және Львов Ұлттық өнер академиясының түлектері, сондай-ақ олар республикалық және шетелдік байқаулар мен фестивальдердің жеңімпаздары мен дипломанттары.
«Сұңқар» көрмесінің мақсаты – әрбір көрерменнің биік өнерге деген құштарлығына ояту және шабыт беру, қазақстандық суретшілер мен мүсіншілердің шығармашылық әлеуетінің тереңдігін көрсету. Біз әрбір келушінің өнер әлеміне еніп, оның күші мен қуатын сезіне алатын, тақырыптардың, әдістер мен өрнектердің алуан түрлілігін көре алатын кеңістік құруға ұмтыламыз.
Көрмеге әртүрлі жанрдағы 100 жұмыс, оның ішінде мүсін өнері де қойылады.
14.06.2024 ж. Ислам руханияты көрмесі
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі барша мұсылманның ұлық мейрамы Құрбан айт мерекесіне орай, «Ислам руханияты» көрмесін ашты.
Алғашқы құттықтау сөйлеген Орталық музей директоры Рашида Ерімқызы Харипова, ислам бүкіл адамзаттың рухани өмірінің кемелденуіне және мәдениеті мен өркениетінің дамуына зор үлес қосқанын айта келіп, қазақ халқының да діни, саяси, мәдени, тілдік және әлеуметтік қарым-қатынастарына зор ықпал еткенін тілге тиек етті.
Сондай-ақ қазіргі уақытта түрлі ағымның жетегінде кеткен жас буынды ислам мәдениетімен сусындатуда осындай шаралардың маңызды рөл атқаратынын айтты.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Сонымен қатар, шараның құрметті қонақтары белгілі теолог, Құран кәрімді алғаш рет қазақ тіліне аударған Халифа Алтайдың ұлы Әбдірахим Алтай, шығыстанушы-тарихшы, РhD докторы Өмір Оразұлы, Философия, саясаттану және дінтану институты, Дінтану орталығының директоры Шағырбай Дүйсенбекұлы және Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің аға оқытушысы, дінтанушы, Жүзей Аманқұлұлы арнайы сөз сөйлеп, көрмеге қойылған бірегей жәдігерлердің құндылығын түсіндірді.
Көрме төрінен орын алған экспонаттарды мазмұндық ерекшеліктеріне қарай Құрандар, тәпсірлер, мұхаммадия және мұхтасар кітаптар, діни мазмұнды әртүрлі литографиялық баспа кітаптар деп бірнеше топқа бөлуге болады.
Көрермендер назарына алғаш рет ұсынылып отырған бірегей құнды жәдігер – бұрама қағаз түрінде жасалған пайғамбарлар шежіресі (ұзындығы – 4 м, 45 см., ені – 25 см.). Қолжазбада Адам Атадан бастап Мұхаммедті қоса алғанда 25 пайғамбар әулетінің, төрт әділ халифаның және ортағасырдағы сопылық ағымның ұстазы Жәлаладдин Румидің шежіресі қамтылған.
Сондай-ақ, көрмеде орама қағаз түрінде жасалған ерекше қолжазба Құран нұсқасы (ұзындығы – 9 м, 50 см., ені – 2,5 см.) қойылды. Құранда 114 сүре мәтіні өте ұсақ әріптермен бөлек-бөлек жазылған және Алла Тағаланың төрт көркем есімі берілген.
Хронологиялық тұрғыдан қарастыратын болсақ қордағы Құрандардың ең көнесі 1054 һижри/1643 миләди жылдары жарық көрген. Сонымен қатар шығыстың көне қалалары Стамбул, Бомбей, Мысыр баспаханаларында, Ресейдің Петербор, Қазан сияқты ірі орталықтары мен Омбы, Орынбор, Ташкент, Самарқанд шаһарларының табиғханелерінде (баспа) басылып шыққан Құран кітаптар мен әртүрлі діни мазмұнды басылымдар құнды мұра ретінде аталмыш көрмеден көрнекті орын алды.
Құран Кәрімге арналып жазылған тәпсірлер, дұғалар жинағы, Адам атадан ХІХ ғасырға дейінгі кезеңдерді қамтитын қысқаша тарихи шолу басылымы, музей қорына Мәшһүр Жүсіп Көпеев кітапханасынан келіп түскен мухаммадия кітабы, Мұхамеджан Сералин жазған «Қожалар шежіресі» көпшіліктің ерекше қызығушылығын тудырды.
Көрме 2024 жылдың 1-ші шілдесіне дейін жалғасады.
31.05.2024 ж. «Түркістан екі империяның билігі астында: отаршылдық және қуғын-сүргін» халықаралық көрмесі
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Мәдениет комитетінің Қазақстан Республикасы мемлекеттік орталық музейінде Орталық музей мен Өзбекстан Республикасының Министрлер Кабинеті жанындағы қуғын-сүргін құрбандарын еске алу Мемлекеттік музейімен бірлесіп, 31 мамыр, 10.00-де Саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күніне орай «Түркістан екі империяның билігі астында: отаршылдық және қуғын-сүргін» халықаралық көрмесі ашылады.
Көрмеде тұңғыш рет Өзбекстан Республикасының Министрлер Кабинеті жанындағы қуғын-сүргін құрбандарын еске алу Мемлекеттік музейі қорынан Қазақстан мен Өзбекстанның қуғын-сүргінге ұшыраған мемлекет және қоғам қайраткерлерімен қатар, С. Ходжанов, Ф. Зарипкызы, Т. Отарбаев, М. Мылтықбаев және т.б. фотоқұжаттары, Орталық музей қорынан А. Байтұрсынов, А. Бөкейханов, М. Дулатов, М. Тынышпаевтың жеке кешендері, С. Сейфуллин, Х. Досмұхамедовтың музейлік заттары қойылады.
Сонымен қатар, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің «Айтылған тарих» ғылыми зертханасымен бірлесе отырып Қазақстан және Өзбекстан Мемлекеттерінің ғалымдарының қатысуымен «Орталық Азия елдеріндегі саяси қуғын-сүргін құрбандарын оңалту барысы туралы: нәтижелері мен жалпы проблемалары» Халықаралық дөңгелек үстелі өткізіледі. Дөңгелек үстел барысында Өзбекстан Министрлер Кабинеті жанындағы Қуғын-сүргін құрбандарын еске алу мемлекеттік музейінің директоры, «Шаһидлар хотирасы» қоғамдық қорының төрағасы, тарих ғылымдарының докторы, профессоры Бахтияр Хасанов «Реформы в новом Узбекистане по увековечению памяти интеллектуалов-просветителей, репрессированных во время тоталитарного советского режима», Абай атындағы ҚазҰПУ-дің профессоры, тарих ғылымдарының докторы, Ұлттық ғылым академиясының академигі Мәмбет Қойгелдиев «Қазақстандағы саяси репрессияның себебі мен салдары», Өзбекстан Министрлер Кабинеті жанындағы Қуғын-сүргін құрбандарын еске алу мемлекеттік музейінің бас ғылыми қызметкері, философия ғылымдарының докторы (PhD) Бахром Ирзаев «Перспективы совместных исследований истории репрессированных казахов, переселившихся в Узбекстан» және т.б. тақырыптық баяндамалар оқылатын болады.
Іс-шараға қатысушылар сағат 9.00-де Саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған ескерткішке тағзым етіп, гүл шоқтарын қояды.
