Жазушының жұмысы аса ардақты да, өте жауапты жұмыс. Ол адам жанының мүсіншісі. Өйткені өмір тәжірибесі аз оқырман жас «осындай болсам» деп аңсап, арман еткен асыл мұратын көбінесе жазушының жан сырын құйып тебірене жазған туындысынан табады.

Бүгін, 31 қаңтар күні Орталық музейде өзіндік үні, өзіндік қолтаңбасы, шығармашылық бағыт-бағдары бар қазақтың көрнекті жазушысы, драматург, мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Баққожа Мұқайдың 75 жылдығына арналған еске алу кеші өтті.

Артына мол мұра қалдырған қаламгер 1948 жылдың 31 қаңтарында Алматы облысы, Райымбек ауданы, Нарынқол ауылында дүниеге келген.

Баққожа Мұқай мектепте оқып жүргенде-ақ өзінің жазушы болатынын білген. Алғашқы туындыларын 17-18 жасында жариялаған ол жазушы көп білуі тиіс деген ұстаныммен көп оқып, көп ізденеді. Алматыда оқып жүрген кезде Баққожа Мұқайдың алғашқы новелласы - «Жаңбыр жауып тұр» «Лениншіл жас» басылымында жарық көріп көптің ықыласына бөленген. Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін тәмәмдәп, 1965 жылы Райымбек аудандық «Коммунизм нұры» (қазіргі «Хантәңірі») газетінде еңбек жолын бастаған. Әр жылдары «Білім және еңбек», «Жұлдыз» журналдарында, Қазақстан Жазушылар одағында, 1990-1995 жж. Мәдениет министрлігінің репертуарлық редакциялық алқасында бас редактор, басқарма басшысы қызметтерін атқарады.

Табиғатынан айрықша шығармашылық қуат пен таным иесі өз талантын бабында ұстап, үнемі тәрбиелеп үздік туындылар ұсынған. Айталық, «Жаңбыр жауып тұр», «Өмір арнасы», «Аққу сазы», «Мазасыз маусым», т.б шығармалар мен бірнеше драмалық туындылар және «Жалғыз жаяу», «Өмірзая» романдары соның жемісі. 2000 жылы «Өмірзая» романы үшін жазушыға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлығы берілген.

Алғашқы сөз кезегін алған Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі Отарбаев Мәлік Нұржанұлы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың тапсырмасы бойынша арнайы келгенін айтып, құттықтауын жеткізді. Жазушы туыстарына тапсырылған Қазақстан Президентінің құттықтау хатында "Көрнекті жазушы, драматург, белгілі публицист, қоғам қайраткері, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Баққожа Мұқай саналы ғұмырын ұлт руханиятын байытуға арнаған және ел тарихын көркем сөзбен кестелеген қарымды қаламгер. Жазушылық, прозалық және драмалық туындылары әдебиетіміздің алтына қорына қосылған қазына. Ол Алматы облысында «Қазақ қоғамын» құрып, ана тіліміздің мәртебесін арттыруға зор үлес қосты» делінген.

Кештің құрметті қонақтары - Баққожа Мұқайдың інісі Ақылжан Сейдінұлы, ақын, драматург, мемлекет және қоғам қайраткері Н.Оразалин, жазушы, кинодраматург, Т.Жүргенов атындағы Өнер академиясының профессоры Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері С.Елубай тұшымды ойлары, жақсы естеліктерімен бөлісті.

Кездесу кешіне арнайы музыкалық бағдарламамен келген Ж.Елебеков атындағы республикалық эстрада-цирк коледжінің студенттері көпшілікті өз өнерлерімен тәнті етті.

Шара соңында қонақтар Баққожа Мұқайға арналған көрмемен танысты. Мұнда жазушының әр жылдардағы шығармалары, көзі тірісінде жарыққа шыққан бес томдық шығармалар жинағы, құжаттары мен суреттері, жеке заттары қойылды. Оның ішінде жазушының сырт киімі, портфелі, көзілдірігі, белбеуі, Қ.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті сыйлаған естелік сағаты, «Parker» қаламы, фотоаппараты, телефоны және өзге де жазушының тұтынған заттары. Драматург жазушы Б.Мұқайдың Қазақстанда және шет елдердегі театрларда қойылған драмалық шығармалары көрмеде афишалық тумбада көрсетілді. Атап айтқанда, Қазақтың Ғ.Мүсірепов атындағы мемлекттік жастар мен балалар театрында қойылған «Өмірзая» трагедиясы, Махамбет атындағы Атырау облысаралық қазақ драма театрында сахналанған «Күнде мейрам, күнде той» спектаклі, Өзбек академиялық театрындағы «Хаетдан туйган түн» драмасы және т.б.

Осындай рухани азық сыйлаған кешті ұйымдастыруға атсалысқан Ғылым Ордасы Бас директорының ғылыми жұмыс және халықаралық байланыс жөніндегі орынбасары Сейдін Нұрлан Бақытжанұлына музей басшылығы алғыс айтып, ризашылық білдіреді.

Белгілі суретші, ҚР мәдениет қайраткері Еркін Ибрагимұлы Нұразхан қаламынан туған достық әзілдер мен карикатуралық суреттер көпшілікке кеңінен таныс.

Карикатура - суретпен айтылатын әзіл, шарж. Осы жанрдың қалыптасып, дамуына өзіндік қолтаңбасын қосқан сурет өнерінің шебері Еркін Ибрагимұлы биыл 70 жасқа толып отыр. Бүгін, 17 қаңтар күні сирек дарын иесінің мерейтойы және шығармашылық жолының 40 жылдығына орай «Карикатура тарланы» жеке көрмесі салтанатты түрде ашылды.

Еркін Нұразхан 1953 жылы Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Жаңғызтал (бүгінгі Жетіарал) ауылында дүниеге келген. Оқушы кезінде «Батырлар жыры» кітабындағы иллюстрациялық суреттерді көшіріп алудың шебері болған Еркін Ибрагимұлы өсе келе жазушы болсам деп армандайды. Жанына қылқалам да, сия қалам да жақын болған.

1982 жылдан бері әдебиет, өнер, қоғам қайраткерлерінің әзіл портреттер галереясын жасап келеді. Ол еліміз тәуелсіздік алған жылдар ішінде әлеуметтік-экономикалық, саяси өміріміздегі келеңсіз құбылыстарды сынға алған сатиралық суреттер топтамасын дүниеге әкелді. Сондай-ақ, оқырмандарға өзекті мәселелерді көтерген мақалалары және деректі дүниелерімен танылған қаламгер.

Суретші барған тақырыптары әр алуан, бейнелеген кейіпкерлері саң қырлы мінез-құлықты болса, сурет салудағы техникасы тым қарапайым. Қағаз, қаламұш, тушь, акварель бояуы, гельді қалам, түрлі-түсті қарындаштар. Карикатурашыны шығармашылыққа жетелеген де – өмірдің өзі.

Қоғам мен адам, саясат пен заман кеңістігінде қайшыласқан мүдделер майданы мен керағар көзқарастарды жіті бақылап, ақ-қарасын анықтап, ішке жиған-түйгенін ел назарына ұсынады.

Музей директоры Рашида Ерімқызы Харипова кіріспе сөзінде: «Көркемсурет шығармасының авторы көзімен көрген бейнені ғана салса, бүгінгі шарамыздың кейіпкері жастарды достыққа тәрбиелеуге еңбек сіңіріп жатыр. Көрерменін бей-жай қалдырмай қоғамымыз бен заманымыздың кілтипанын табуға үндеп, сол процестерге қатысуға, ой түюге, әркім өз тұғырын анықтап алуға шақырады. Содан да суретшінің азаматтық позициясы анықтала түседі. Ол әділдік пен адалдық, шындық пен ақиқат жағында болса, қара халықтың мұң-мұқтажын айтып, өмірдегі өзгерістерге солардың тұрғысынан қарап бағасын бере алса - нағыз халықшыл суретші, өз елінің патриоты деген сөз» - деді.

«Карикатура тарланы» көрмесі соның дәлеліндей көрерменін шыншыл да айқын сырларға толы дүниетанымымен табыстырады. Тәуелсіздік алған еліміздің дамуына кедергі келтірер керітартпа күштерді келекелеп көз алдымызға әкеледі. Бейғам да немқұрайлы жүрмей, еліміз бен жеріміз үшін белсенді күрескер болуға шақырады.«Өзіне өзі күле білген халық - ұлы халық» деп француздар айтқандай, күле білудің бір жолы осы карикатуралық туындылар. Карикатура – ащы айтылған сын. Дегенмен, Еркін Ибрагимұлы ащы шындықты астарлап, туындыларында образдар арқылы ой тудырып, болмысымыздың күнгейі мен көлеңкесін көрсете білген. «Шарж дегеніміз адамның сыртқы ұқсастығын жоғалтпай, ішкі портретін көрсететін жанр. Күлкінің ар жағында мазақ емес – мазасыздану, жазғыру емес – жан ашу жатқанын жұрт түсінсе деймін. Құлағанды тұрғызу, қирағанды бүтіндеу, жылағанды жұбату, керенауды ояту, мұңайғанды езу тартқызу – сатиралық суреттердің абзал борышы болып қала бермек» - дейді суретші.

Құттықтау рәсімінде Қазақстан Республикасы мемлекеттік Ә.Қастеев атындағы өнер музейінің директоры Гүлайым Жұмабекова, Шығыс Қазақстаннан елдің ыстық сәлемін жеткізген облыстық мәдениет басқармасының Шығыс Қазақстан облыстық Өнер музейінің директоры Бекайым Ұябаева, ҚР Еңбек сіңірген қайраткері, өнертанушы Қарагөз Сүлейменова, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, композитор Болат Әшірбаев, Қазақстан Республикасының көркемсурет академиясының президентінің орынбасары Марлен Нысанбаев, Нелли Бубе және суретшілер Анарбек Нақысбеков, Қайырбек Закиров, Ғабит Ескенов, Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасының бірінші орынбасары Бақыт Беделхан ел игілігі жолындағы Еркін Нұразханның атқарған еңбегін атап өтті.

Көрменің тұсауын кесу мәртебесі суретші, көрменің авторы Еркін Нұразхан, ағалары Семен Шериязданов және Атантай Мейірбаев ақсақалдарымызға берілді. Музей қорына Е.Нұразханның сыйға тартқан 500 еңбегінің 200-ден астамы көрмеге қойылып, көрермен назарына ұсынылды.

Шараны әдемі әнмен әрлеп, жырдан шашу шашып, өнерімен көпшілікті тәнті еткен әнші Қарагөз Сүлейменова, Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген әртісі Ұлжан Айнақұлова, «Тарбағатай таулары» әннің авторы, композитор Болат Әшірбаев, айтыскер ақын Хазірет Бердіхан және Еркін Ибрагимұлының немерелері болды.

Шараға зиялы қауым өкілдері, Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық академиясы колледжінің студенттері мен бұқаралық ақпарат құралдары қатысты.

Көрме 2023 жылдың 31 қаңтарына дейін жалғасады.

Құрметті алматылықтар және қала қонақтары!

Қазақстан Республикасының мемлекеттік орталық музейінде Шоколад музейінің "ШОКОЛАНДИЯ" көрмесі 2023 жылдың 19 ақпанына дейін жұмысын жалғастыратынын хабарлаймыз.

Көрме күн сайын сағат 09:00-ден 18:00-ге дейін жұмыс істейді (демалыссыз)

Билеттерді телефон арқылы сатып алуға болады: +7 705 2014720

Мекен жайымыз: Алматы, Самал-1/44